راهنمای تصویب و انجام طرح های چندمرکزی
در صورتیکه بخشی از مراحل اجرای پژوهش (نمونه گیری، جمع آوری داده، مراحل آزمایشگاهی و ...) در دانشگاه علوم پزشکی ایران و بخشی دیگر از پژوهش در محدوده جغرافیایی تحت پوشش مؤسسات/ دانشگاههای دیگر اجرا میشود:
درصورتیکه پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی ایران تصویب شده و کد اخلاق میگیرد و بخشی از مراحل اجرای پژوهش (نمونه گیری، جمع آوری داده، مراحل آزمایشگاهی و ...) در دانشگاه علوم پزشکی ایران و بخشی دیگر از پژوهش در محدوده جغرافیایی تحت پوشش مؤسسات/ دانشگاههای دیگر اجرا میشود، چندمرکزی محسوب میشود و بایستی همزمان با صدور شناسه اخلاق، کارشناس کارگروه/کمیته اخلاق مستندات لازم را از طریق سامانه ملی اخلاق در پژوهشهای زیستپزشکی به کارگروه اخلاق دانشگاه/دانشگاههای دیگر ارسال نماید. برای مثال پژوهشی که بخشی از اطلاعات آن در بیمارستان فیروزگر دانشگاه ایران جمعآوری میشود و بخشی دیگر در بیمارستانهای تابعه دانشگاه تهران و شهیدبهشتی جمعآوری میشود، چندمرکزی محسوب میشود. پژوهشی که در دانشگاه علوم پزشکی ایران تصویب میشود اما در اینجا اجرا نمیشود و در مراکز زیر مجموعه دانشگاه تهران و شهید بهشتی اجرا میشود نیز چندمرکزی محسوب میشود (بهعلت اینکه این پژوهش حداقل در محدوده دو دانشگاه/مؤسسه اجرا میشود).
در صورتیکه طرح پژوهشی/پایاننامه در دانشگاه علوم پزشکی ایران تصویب میشود و در محدوده جغرافیایی تحت پوشش سایر مؤسسات/دانشگاهها اجرا (نمونه گیری، جمع آوری داده، مراحل آزمایشگاهی و ...) میشود:
درصورتیکه پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی ایران تصویب شده و کد اخلاق در این دانشگاه دریافت مینماید اما در اینجا اجرا نمیشود و در مراکز تحت پوشش یک دانشگاه دیگر اجرا میشود؛ با توجه به اینکه تنها در محدوده جغرافیایی یک دانشگاه اجرا میشود، چندمرکزی نیست اما لازم است همزمان با صدور شناسه اخلاق، نامه «درخواست بررسی اخلاقی طرحنامه در کارگروه اخلاق دانشگاه مقصد» توسط کارگروه/کمیته اخلاق صادرکننده شناسه اخلاق تدوین و به معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه مقصد ارسال شود. برای مثال اگر پایاننامه/طرحی توسط اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه ایران ثبت شدهاست و محل جمعآوری داده در یکی از مدارس یا بیمارستانهای شهر سنندج است، «نامه درخواست بررسی اخلاقی طرحنامه» به معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی کردستان ارسال میشود (این پژوهشها تحت عنوان چندمرکزی تقسیمبندی نمیگردد).
- در هر دو مورد فوقالذکر کارگروه اخلاق در پژوهش مقصد، پروپوزال را به لحاظ اخلاقی بررسی مینماید و میتواند نکات اصلاحی درخواست نماید. پژوهشگر این موارد را بررسی نموده و در صورت عملیبودن در پژوهشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز میبایست اصلاح نماید.
- در صورت تأیید کارگروه اخلاق دانشگاه مقصد، پژوهشگر امکان شروع پژوهش را خواهد داشت. در غیر این صورت پژوهشگر بایستی محل اجرای مطالعه خود را تغییر دهد یا اقدام به بایگانی نمودن طرحنامه نماید.
- مجری موظف است در بدنه پروپوزال در سامانه پژوهشیار، گزینههای مربوط به پژوهشهای چندمرکزی را به درستی انتخاب نماید و در متن پروپوزال محل اجرای پژوهش را با ذکر جزئیات نام مرکز، دانشگاه مربوطه و شهر محل اجرا ذکر نماید (برای مثال بیمارستان لقمان حکیم شهر تهران زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی).
- در صورتی که پژوهشگر محیط اجرای پژوهش خود را چه در داخل دانشگاه، چه در خارج از دانشگاه به درستی و شفافیت مشخص ننموده باشد یا در حین اجرای مطالعه تصمیم به اضافهنمودن مراکز جدید بگیرد، تا زمانی که اصلاحات لازم در پژوهشیار صورت نگیرد، صدور هرگونه نامه «معرفی نامه داخلی» یا «درخواست بررسی اخلاقی طرحنامه به دانشگاه مقصد» امکانپذیر نخواهدبود.
- لازم است معاونین معترم پژوهشی و کارشناسان پژوهش، هرگونه درخواست مبنی بر صدور معرفینامه اجرای پایاننامه یا طرح خارج از دانشگاه را به کارگروه اخلاق دانشگاه/کمیته اخلاق در پژوهش دانشکده بالاسری ارجاع نمایند.
- لازم است مدیران و رؤسای محترم بیمارستانها و سایر مراکز تابعه دانشگاه در صورت مراجعه پژوهشگران جهت جمعآوری اطلاعات و انجام پژوهش از متقاضیان معرفینامه از طرف معاونت تحقیقات دانشگاه درخواست نمایند. در صورتی که پژوهشگری از خارج از دانشگاه مراجعه نماید، با ارائه نامه تأییدیه کارگروه اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی ایران مجاز به اجرای پژوهش در مراکز تعیینشده در این نامه خواهندبود.
کامنت