پژوهشی که اخیراً در سوئد انجام شده است، نشان می‌دهد که میان بیماری آسم و دیابت نوع ۲ (T2D) ارتباط قابل‌توجهی وجود دارد. این یافته حتی پس از در نظر گرفتن شاخص توده بدنی (BMI) همچنان معتبر باقی می‌ماند. نکته قابل‌توجه این است که افرادی که خواهر یا برادری مبتلا به یکی از این دو بیماری دارند، شانس بیشتری برای ابتلا به دیگری نیز دارند. این موضوع نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی و محیطی مشترک ممکن است در بروز هم‌زمان این بیماری‌ها نقش داشته باشند.

این پژوهش توسط محققان مؤسسه کارولینسکا در استکهلم، سوئد بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ انجام شده و شامل داده‌های بیش از ۵.۲ میلیون شهروند سوئدی در بازه سنی ۲۵ تا ۸۵ سال بوده است. از این میان:

• ۳۳۴,۶۸۰ نفر فقط به آسم مبتلا بودند.

• ۲۴۱,۶۵۶ نفر فقط به دیابت نوع ۲ دچار بودند.

• ۲۵,۲۹۲ نفر هم‌زمان هر دو بیماری را داشتند.

محققان اطلاعات مربوط به این بیماران را از اداره ثبت ملی بیماران سوئد و سامانه ثبت داروهای تجویزی استخراج کردند. همچنین، برای بررسی دقیق‌تر، از داده‌های شاخص توده بدنی (BMI) برای گروهی از شرکت‌کنندگان نیز استفاده شد. داده‌های BMI از ثبت نظام وظیفه برای مردان و از ثبت اطلاعات پزشکی زایمان برای زنان به‌دست آمد.

علاوه بر این، محققان برای بررسی احتمال وراثتی بودن این بیماری‌ها، اطلاعات بیش از ۷۵۰,۱۵۳ برادر و ۸۲۲,۲۴۱ خواهر افراد مبتلا را نیز تحلیل کردند.

نتایج کلیدی مطالعه

• افزایش خطر ابتلا به هر دو بیماری:
  افرادی که دیابت نوع ۲ دارند، ۴۷٪ بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به آسم هستند. (نسبت شانس OR: 1.47، بازه اطمینان ۹۵٪: 1.45-1.49).

• ارتباط قوی‌تر در زنان نسبت به مردان:
  این ارتباط در زنانی که BMI آن‌ها اندازه‌گیری شده بود، بیشتر از مردان دیده شد:

  • مردان: OR: 1.45 (بازه اطمینان ۹۵٪: 1.40-1.51)

  • زنان: OR: 1.76 (بازه اطمینان ۹۵٪: 1.68-1.84)

• عوامل ژنتیکی و محیطی مشترک:
  افرادی که خواهر یا برادری مبتلا به آسم دارند، نسبت به سایرین، ۱۳٪ بیشتر احتمال دارد که به دیابت نوع ۲ دچار شوند. (OR: 1.13، بازه اطمینان ۹۵٪: 1.10-1.15).

این یافته‌ها چه معنایی دارند؟

به گفته محققان، پزشکان باید هنگام ارزیابی بیماران مبتلا به آسم یا دیابت، احتمال بروز بیماری دیگر را نیز در نظر بگیرند. این ارتباط قوی نشان می‌دهد که برخی عوامل وراثتی یا محیطی مشترک ممکن است در شکل‌گیری این دو بیماری نقش داشته باشند.

پزشکان و متخصصان توصیه می‌کنند که:
✅ افرادی که سابقه خانوادگی آسم یا دیابت دارند، باید به‌طور منظم وضعیت سلامتی خود را بررسی کنند.
✅ غربالگری و بررسی‌های دقیق‌تر برای بیماران مبتلا به یکی از این دو بیماری، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر آن‌ها کمک کند.
✅ مطالعات آینده باید بر شناسایی ژن‌های مرتبط با این بیماری‌ها و مکانیسم‌های بیولوژیکی مشترک آن‌ها تمرکز کنند.

محدودیت‌های این مطالعه

اگرچه این پژوهش اطلاعات ارزشمندی را ارائه می‌دهد، اما چند محدودیت دارد:
کمبود اطلاعات درباره آسم در کودکان: از آنجایی که داده‌های تجویز دارو فقط از سال ۲۰۰۵ به بعد در دسترس بوده، محققان نتوانستند موارد آسم در دوران کودکی را بررسی کنند.
احتمال نادیده گرفتن برخی بیماران: این پژوهش فقط بیمارانی را که برای درمان دارو دریافت کرده‌اند یا در بیمارستان بستری شده‌اند، شامل شده است. بنابراین، ممکن است افرادی که بیماری‌هایشان خفیف‌تر بوده و نیازی به درمان نداشته‌اند، در این مطالعه در نظر گرفته نشده باشند.
وجود سوگیری نظارتی: احتمال دارد بیمارانی که به‌طور مکرر به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند، بیشتر مورد بررسی قرار گرفته باشند.

حمایت‌های مالی و تضاد منافع

 این پژوهش توسط شورای تحقیقات سوئد، بنیاد قلب و ریه سوئد، منطقه استکهلم و بنیاد Frimurare Barnhuset در استکهلم تأمین مالی شده است.
 نویسندگان مقاله اعلام کرده‌اند که هیچ‌گونه تضاد منافع در این پژوهش وجود ندارد.

نتیجه‌گیری

مطالعه‌ای که توسط دکتر موِنیا موبانگا و همکارانش در مؤسسه کارولینسکا، استکهلم انجام شد، نشان داد که آسم و دیابت نوع ۲ ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که متخصصان باید در ارزیابی بیماران، احتمال هم‌زمانی این بیماری‌ها را در نظر بگیرند.

این مطالعه در تاریخ ۲۳ مارس ۲۰۲۵ در ژورنال معتبر پزشکی Thorax منتشر شده است.

منبع : Swedish Study Finds Link Between Asthma and Diabetes - Medscape - March 27, 2025.