تقویم گرده افشانی گیاهان آلرژی زای شایع در ایران!
گرده گیاهان در ایران و جهان به عنوان شایع ترین عامل ایجاد و تشدید آلرژی های تنفسی بویژه رینیت آلرژیک (آلرژی فصلی، آلرژی بینی) می باشد. تولید گرده توسط گیاهان از مراحل چرخه حیات آنها محسوب می شود و به عنوان سلول جنسی نر برای باروری آنها مورد نیاز می باشد. شیوع حساسیت و آلرژی به گیاهان (آلرژی فصلی) در ایران نسبتا قابل توجه می باشد و قطعی ترین درمان این نوع از آلرژی تنفسی اجتناب از تماس با گرده گیاهان آلرژی زا می باشد. بنابراین آگاهی از زمان گرده افشانی گیاهان آلرژی زا می تواند کمک شایانی به کنترل و درمان این نوع از بیماری های تنفسی (آلرژی فصلی و یا آسم) داشته باشد. هدف از تهیه تقویم گرده افشانی گیاهان آلرژی زای شایع در ایران نیز در همین راستا بوده و سعی گردیده برای تدوین این تقویم از معتبرترین منابع در این حوزه استفاده شود.
شایان ذکر است برای استفاده بهینه از جداول مربوط به زمان گرده افشانی گیاهان آلرژی زا به نکاتی که در ادامه بیان شده اند، توجه نمایید:
- به طور کلی در ایران و بسیاری از نقاط جهان، گرده افشانی اغلب درختان در فصل بهار، چمن ها در فصل بهار و اوایل تابستان و علف های هرز در تابستان و اوایل پاییز صورت می گیرد.
- به طور معمول در مناطق مرکزی و شمالی کشور ایران اغلب گیاهان در اواخر فصل پاییز و در سراسر فصل زمستان گرده افشانی ندارند. اما گرده افشانی گیاهان بخصوص علف های هرز در نیمه جنوبی کشور ممکن است تا اواخر فصل پاییز و حتی دی ماه به طول انجامد.
- دوره گرده افشانی گیاهان در ایران و سراسر جهان به عوامل مختلفی بستگی دارد که بعضی از این عوامل عبارتند از: گونه گیاه، موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی نظیر دما، رطوبت، میزان بارش و یا آلودگی هوا. شایان توجه است این عوامل بویژه آلودگی هوا می تواند اثر زیادی بر میزان تولید گرده، طولانی تر شدن دوره گرده افشانی و حتی میزان آلرژی زایی گرده، داشته باشد!
- دوره گل دهی و گرده افشانی گیاهان تحت تاثیر کم آبی و خشکسالی ممکن است تغییراتی داشته باشد.
دکتر محمد علی عصاره زادگان- دکتر مریم شریف
