نقش ويتامين ها بر روي عملکرد سيستم ايمني
نقش ويتامين ها بر روي عملکرد سيستم ايمني
304306.mp3
نقش ويتامين ها بر روي عملکرد سيستم ايمني
ويتامين ها به عنوان مواد ضروري براي داشتن يک زندگي سالم شناخته ميشوند، اين ترکيبات ارگانيک معمولا به عنوان جزئي از يک رژيم نرمال غذايي براي فرايندهاي بيولوژيک و متابوليک ضروري هستند. ويتامين ها ميتوانند به عنوان هورمون و آنتي اکسيدانت، تمايز، تکثير و سيگنالينگ سلول ها را تحريک يا سرکوب کنند. علاوه بر اين مطالعات بسياري در سالهاي اخير نشات داده اند که ويتامين ها براي حفظ عملکرد سيستم ايمني نيز ضروري ميباشند و همچنين به ايجاد يک تعادل بين پاسخ هاي التهابي و تنظيمي کمک خواهند کرد. در ادامه به نقش هريک از ويتامين ها بروي سيستم ايمني اشاره خواهد شد.
.jpg)
ويتامين A
فرم فعال ويتامين A ،رتينوئيک اسيد(RA) روي سيستم ايمني اثرات قابل ملاحظه اي دارد. به همين دليل تحقيقات زيادي بر روي اثرات درماني اين ويتامين در درمان انواع بيماري هاي خودايمن از جمله پسوريازيس، RA و يا MS در حال اجرا هست.
به نظر ميرسد که نقش RA القاي تمايز سلول هاي T به زيررده TH? و مهار تمايز TH? باشد. RA در تحريک بيان فاکتور رونويسي FOXP? نيز ايفاي نقش ميکند به طوري که ميتواند سلولهاي T CD?+ را به سمت سلولهاي Treg سوق دهد. با اينحال به نظر ميرسد که اين ويتامين داراي يک نقش دوگانه باشد چراکه برخي از مطالعات نشات داده اند که در غلظت هاي پايينتر RA ميتواند سبب تمايز و بقاي سلولهاي TH?? نيز باشد.
علاوه بر اين بين تبديل فرمهاي RA به يکديگر و انواع سرطان نيز ارتباطاتي مشاهده شده است؛ در برخي موارد دريافت اين ويتامين سبب تسريع بهبود تومورهاي پوستي، سرطان سينه و لوسمي پروميلوسيتيک(Promyelocytic leukemia) خواهد شد.
ويتامين D
ويتامين Dسالهاي متمادي به عنوان محرک هموستاز کلسيم و به دنبال آن سلامت استخوان مورد توجه قرار داشته است. درگذشته از ويتامينD? به عنوان درمان توبرکلوزيس استفاده ميشد ولي اخيرا به عنوان يک عامل موثر ضد عفونت ويروسي آنفولانزا و عفونت باکتريايي استرپتوکوک نيز در حال مطالعه و بررسي است. مشابه با ويتامين A، ويتامين D? نيز اثرات مختلفي روي سيستم ايمني دارد؛ در برخي موارد مشخص شده است که D? به عنوان يک محرک سيستم ايمني( Immunostimulator) ميتواند عمل کند و تکثير مونوسيت ها و توليد سايتوکاين IL-? از آنها را تقويت ميکند؛ اما از طرف ديگر ميتواند تمايز سلولهاي TH? و Treg را نيز تسريع ببخشد. به عبارت ديگر مشابه يک شمشير دولبه عمل ميکند.
علاوه بر اين مطالعات نشان داده اند که ويتامين D? مشابه با RA در درمان بيماري هاي خودايمن نيز موثر ميباشد.
ويتامين B
در مورد اثرات ايمونومدولاتوري ويتامين هاي E، B و C اطلاعات کمي در دسترس است؛ با اين حال اخيرا مشخص شده است که متابوليت هاي باکتريايي مشتق از B? ( ريبوفلاوين) و B? (فوليک اسيد) ميتوانند سلولهاي MAIT(Mucosal Associated Invariant Tcell) را تحريک کنند. به اين صورت که در پاسخ به ميکروبيوتاي همزيست و مخمر، سلولهاي MAIT توسط B?و B?عرضه شده با MHC I فعال خواهند شد. در اين مسير سلولهاي MAIT ميتوانند عفونت هاي باکتريايي را مهار کنند. علاوه بر اين ويتامين B? (نيکوتين آميد) و مشتقاتش ميتوانند تمايز سلولهاي نوتروفيلي از پيش سازهاي خوني را تقويت کنند.
ويتامين C
اثرات ويتامين C يا آسکوربيک اسيد (AA) روي القاي سيستم ايمني و پاسخهاي ضد ويروسي به طور گسترده اي در مطالعات مطرح شده است. برخي از مطالعات In vitro نشان داده اند که آسکوربيک اسيد از طريق فعال کردن سلولهاي دندرتيک و ايجاد يک محيط سايتوکايني ميتوانند سبب تحريک تمايز سلولهاي TH? شوند.
اکثر مطالعات بروي خصوصيات ضدتوموري اين ويتامين متمرکز شده است؛ برخي از مطالعات نشان داده اند که نقص در آسکوربيک اسيد سبب اختلالات قابل ملاحظه اي
در تشخيص سلولهاي توموري توسط سلولهاي NK و کشتن سلولهاي توموري خواهد شد. همچنين ساير مطالعات نشان داده اند که اين اثرات ضدتوموري آسکوربيک اسيد به واسطه توانايي اين ويتامين در فروشاندن راديکال هاي ازاد و القاي شکل گيري گونه هاي ازاد اکسيژن و در نتيجه مرگ سلولهاي توموري ميباشد.
ويتامين E
در گذشته ويتامين E به خاطر ويژگي هاي آنتي اکسيدانتي شناخته شده بود ولي امروزه مشخص شده است اين ويتامين از طريق مهار توليد سايتوکاين از سلولهاي مونوسيتي، ويژگي ضد التهابي نيز از خود بروز ميدهد.
اين ويتامين هم چنين ميتواند توليد cAMP را تسريع و در مقابل فعاليت سلول NK را مهار کند. علاوه بر اين مشاهده شده است که فعاليت سلولهاي TH? نيز به واسطه اين ويتامين افزايش پيدا خواهد کرد. مشابه با ويتامينC اکثر مطالعات انجام شده روي ويتامين E بيشتر روي جنبه هاي ضدتوموري آن متمرکز شده است.
مطالعات نشان داده اند که ويتامين E ميتواند از طريق فعالي کردن سيتوکروم C و کاسپازها سبب القاي آپوپتوز در سلولهاي توموري شود. علاوه بر اين، اين ويتامين ميتواند محرک اتوفاژي سلولهاي توموري و افزايش عرضه متقاطع آنتي ژن به سلولهاي T CD?+ و در نهايت مهار بقاي سلول توموري نيز باشد.
به عنوان جمع بندي بايد به اين نکته اشاره کرد که ويتامين ها نه تنها به عنوان مواد مغذي و موثر در سلامت جسمي و روحي شناخته شده اند بلکه به عنوان عناصر ضروروي براي حفظ عملکرد صحيح سيستم ايمني نيز شناخته شده اند. اما با اين حال تمام خصوصيات موثر ذکر شده براي ويتامين ها با حفظ غلظت مناسب آنها به دست مي آيد، وغلظت هاي بالاتر از حد مجاز نتايج عکس نيز به بار مياورد. درحال حاضر يافتن غلظت بهينه آنها موضوع مطالعات مختلفي ميباشد.
دکتر مريم عظيمي
دکتراي تخصصي ايمونولوژي
منبع:
?. Aslam MF, Majeed S, Aslam S, Irfan JA (????) Vitamins: Key Role Players in Boosting Up Immune Response-A Mini Review. Vitam Miner ?: ???. doi:??.????/????-????.???????
?. The Role of Vitamins in the Immune System by Patrycja Thompson, IMMpress Magazine
?. The Role of Vitamins in the Immune System by Patrycja Thompson, IMMpress Magazine
:
